اداره کل پژوهش‌های خبری ایرنا در ۴ گزارش پژوهشی و در قالب یک میزگرد تحلیلی، عملکرد مراکز نظرسنجی را در تیرماه ۱۴۰۳ بررسی کرد و در ادامه این رویکرد، عملکرد مراکز داده‌کاوی را نیز مورد تحلیل قرار داد.

به گزارش روابط عمومی ایرنا، مدیران چهار مرکز اصلی افکارسنجی کشور بعد از برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری به دعوت از اداره کل پژوهش و بررسی های خبری ایرنا به واکاوی فعالیت‌ها و روند چگونگی انجام نظرسنجی ها و همچنین دلایل اختلاف‌نظرسنجی‌ها با آرای کسب شده در دور اول و دوم پرداختند.  

بخش های مختلف این نشست با عناوین "۵۵ درصد مردم ایران، در یکی از دو مرحله انتخابات اخیر شرکت کردند"، " فضای مدیریتی کشور در برابر انتشار نتایج نظرسنجی مقاومت می‌کند" ، "در دور اول انتخابات، کسی برآورد مشارکت زیر ۴۱ درصد را از مراکز نظرسنجی باور نمی‌کرد" و "کجای دنیا دولت هم مجری است، هم نظرسنجی می‌کند و خودش هم نتایج را منتشر می‌کند؟ " در خروجی ایرنا منتشر شد.

در ادامه میزگردهای تحلیلی، اداره کل پژوهش‌ با دعوت از «حمیدرضا کشاورز» مدیرعامل شرکت لایف‌وب و «امیرحسین عسگری» مدیرعامل شرکت دیتاک رویکرد و عملکرد مراکز داده‌کاوی را واکاوی کرد.

در این میزگرد داده‌کاوی مبتنی بر فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفت اینکه داده‌کاوی فضای مجازی در انتخابات‌ پیشین و این انتخابات نشان داده که می‌تواند جامعه را پیش‌بینی کند چرا که مهم‌ترین مصرف رسانه‌ای ایران در ابتدا شبکه‌های اجتماعی و بعد صدا و سیما و ماهواره است.

همچنین پراکندگی ضریب نفوذ اینترنت و نداشتن جامعه نرمال آماری، مهم‌ترین مشکلات داده‌کاوی در فضای مجازی عنوان شد چرا که در کشور یک فضای نرمال در پراکندگی نفوذ اینترنت وجود ندارد.

اثربخش نبودن لیدرهای فضای آفلاین در فضای آنلاین از دیگر مباحث جالب و مورد توجه در این میزگرد بود اینکه رفتارهای حامی‌پیروی و سلسله‌مراتبی مشخصا در فضای آنلاین اثرگذاری‌اش را از دست داده همان طور که در فضای آفلاین مراجع ما در حوزه‌ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی به دلایل مختلف به شدت اعتبارزدایی شده‌اند.

در بخش دوم این میزگرد که با عنوان "نظرسنجی یا داده‌کاوی؛ کدامیک افکار عمومی در انتخابات را بهتر منعکس کردند؟" روی خروجی ایرنا قرار گرفت، کارشناسان، ارتباط مقابل داده‌کاوی و نظرسنجی و همچنین نقش این دو ابزار در تعیین و رصد افکارعمومی را تحلیل کردند اینکه نظرسنجی تلفنی روش مفید و پاسخگوی نیازهای جامعه است و از سوی دیگر از انتخابات ۱۳۹۲ تاکنون در هر انتخابات تاکید شد که رصد افکار عمومی جامعه در فضای مجازی با روش داده‌کاوی کاملا امکان‌پذیر است. 

به رسمیت شناختن زیست آنلاین در داده‌کاوی بر اساس فضای مجازی از موضوعات مورد تاکید در این میزگرد بود.

پذیرش زیست آنلاین نیز از دیگر مبحث این بخش از میزگردبود اینکه بپذیریم زیست دیگری آن طرف رقم می‌خورد که روی زیست این طرف اثر می‌گذارد.

"کدام افراد یا نهادهای سیاسی اجتماعی، مرجعیت مجازی انتخابات ۱۴۰۳ را برعهده داشتند؟" عنوان بخش سوم این میزگرد که مرجعیت مجازی در انتخابات و همچنین چگونگی تحلیل و رصد بسترهای مختلف داخلی و خارجی برای تحلیل نهایی افکارعمومی را مورد بررسی قرار داد.

در این بخش به پدیده‌ اینفلوئنسرهای مجازی اشاره شد اینکه این پدیده ناشی از مرجعیت توزیع یافته‌ای است که به دلیل ساختار شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده است.

قطبی شدن جوامع نیز از دیگر مباحث مهم مطرح شده توسط کارشناسان بود، پدیده ای که فقط مختص به ایران نیست و در اتفاقات بزرگ اجتماعی دنیا در حال شکل ‌گیری است.

کارشناسان در بخش چهارم و پایانی این میزگرد به بررسی این پرسش پرداختند که "ایتا، توئیتر، اینستاگرام و تلگرام، کدامیک بهتر افکارعمومی را در انتخابات منعکس کردند؟" دراین نشست مطرح شد که نمی توان بسترهای داخلی ایتا، روبیکا و بله را معرف همه جامعه دانست و از سوی دیگر در انتخابات، کامنت‌های تلگرام معرف دقیق‌تر و فراگیرتری از جامعه بودند.