به گزارش روابط عمومی ایرنا، خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) از سال ۱۳۱۳ خورشیدی با عناوین آژانس خبری یا خبرگزاری پارس تاکنون در نودهمین سال حیات خود به سر می‌برد و طی دوران فعالیت خود توانسته در امر اطلاع رسانی به عنوان یک رسانه برتر نقش آفرینی کند.
در حال حاضر خبرگزاری جمهوری اسلامی دارای ۳۱ مرکز در استان‌های کشور و ۲۷ دفتر در شهرهای مختلف ایران و همچنین در تعدادی از کشورهای خارجی با داشتن مراکز اطلاع رسانی توانسته ماموریت رسانه‌ای خود را به بهترین شکل ممکن اجرایی سازد.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در بخش‌های مختلف ارتباطی، رسانه‌ای و اداری مشغول به کار بوده و در قزوین نیز از اوایل دهه ۷۰ کار خود را آغاز کرده است.
به بهانه نودمین سالروز تاسیس خبرگزاری جمهوری اسلامی، با حضور پیشکسوتان عرصه رسانه و روزنامه‌نگاری استان قزوین میزگردی برگزار شد تا در خصوص فعالیت این رسانه به گفت و گو بنشینیم.
عبدالعظیم موسوی، مدیر مسوول روزنامه ولایت، محمد درافشان، مدیر اجرایی هفته نامه تابان و سرپرست روزنامه ایران در استان و پیشکسوت رسانه، محمد غیاثوند روزنامه نگار، نویسنده، شاعر و طنزپرداز و محمدحسن سلیمانی روزنامه‌نگار، سردبیر ماهنامه تقاطع و پژوهشگر تاریخ معاصر قزوین میهمانان این میزگرد بودند.
بخش اول
دیدگاه شما در مورد خبرگزاری جمهوری اسلامی چیست؟
عبدالعظیم موسوی، مدیر مسوول روزنامه ولایت
موسوی: ایرنا در تغییر دولت ها همانند تغییر ریل قطار با نهایت آرامش به تعییر رویکرد و سیاست‌ها اقدام کرده و هرگز .سال ۶۰ برای نخستین مرتبه بازدیدی از خبرگزاری پارس داشتم، آن موقع نخستین خبرگزاری ایران بود، آن هم در شرایطی که تلفن همراه و اینترنتی وجود نداشت، بنده در آنجا نشستم و گفتم که می خواهم اخبار کشوری داشته باشم، به من گفتند اگر می خواهید اخبار را دریافت کنید، باید تلکس داشته باشید، چون تنها وسیله ارتباطی آن زمان تلکس بود و به این راحتی نیز به دست هرکسی نمی رسید، در آن زمان عزیزی، نماینده قزوین در مجلس با وزیر ارشاد که آقای خاتمی بودند، صحبت کردند و ایرنا اجازه داد که هفته نامه بنده در آن موقع تلکس داشته باشد اما بعدها به دلیل قیمت بالا و فناوری الکترومکانیکی، از به کارگیری آن صرف نظر کردم.
پس از آن که خبرگزاری پارس به ایرنا تغییر نام داد و روزنامه ایران نیز بعدها منتشر شد، مجددا بازدیدی از این مرکز در تهران داشتیم و آموزش‌های خیلی خوبی از مجموعه دریافت کردیم، بعدا مشخصه‌هایی را که باید یک خبرگزاری داشته باشد را در ادامه عنوان خواهم کرد.
محمدحسن سلیمانی، روزنامه‌نگار، سردبیر ماهنامه تقاطع و پژوهشگر تاریخ معاصر قزوین
محمدحسین سلیمانی
ابتدا نودهمین سالگرد تاسیس ایرنا را تبریک می‌گویم، پیدایش ایرنا معلول ارتباط با غرب بود، زمانی که رضاشاه به ترکیه رفت و خبرگزاری آناتولی را دید، تصمیم گرفت که براساس آن در خرداد و اوایل تیرماه همان سال مجموعه‌ای تحت عنوان آژانس خبری ذیل وزارت امور خارجه را با عنوان پارس تاسیس کند که بعدها به عنوان تنها خبرگزاری ایران هویت یافت.
ما اگر برگردیم به عقب، عمده اخبار دوران پهلوی به خصوص خبرهای خارجی، توسط سرویس آژانس خبری پارس منعکس شده است، در دهه ۴۰ نیز به عنوان ۱۱ خبرگزاری برتر جهان شناخته شد، آن هم در کنار خبرگزاریی چون آسوشیدتپرس، فرانس پرس و سایر موارد که نشان از نقش پررنگ این رسانه است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در دوران جنگ نیز نقش برجسته و موثری داشت و در عرصه رسانه و اطلاع رسانی همواره پیشگام بود، به خصوص با بولتن‌هایی که تهیه می کرد، در تصمیم گیری های کشور اثرگذار بود، این روند همچنان ادامه داشته و ما خبرگزاری جمهوری اسلامی را به عنوان بنگاه خبرپراکنی حاکمیت و فراقوه‌ای می شناسیم.
ایرنا هم اکنون نیز موقعیت خودش را در بزنگاه‌های حساس و خاص نشان داده و توانسته در موقعیت‌های ویژه نقش بسزایی در افکار عمومی داخلی و خارجی داشته باشد.
محمد درافشان، مدیر اجرایی هفته نامه تابان و سرپرست روزنامه ایران در استان قزوین
محمد درافشان
ایرنا با توجه به این سابقه طولانی در صف اول خبری کشور قرار دارد، حتی نگاه مردم به این رسانه ویژه است، اگر بخواهیم به صورت جهانی حساب کنیم، خاکریز اول خبر در مقابله با تمام رسانه های دشمن را باید خبرگزاری جمهوری اسلامی بدانیم.
درافشان: گزارش کم شدن سن اعتیاد، ترویج سیگار در بین بانوان و بحث کم آبی و بحران آب خیلی مثبت است و من واقعا دوست دارم که این گزارش ها در ایرنا افزایش یابد.
قبول دارم که این خبرگزاری در برخی مقاطع دارای نوساناتی بوده است، اما در مجموع تاکنون وظیفه خودش را به خوبی انجام داده و با داشتن تیم حرفه ای توانسته به نحو مطلوبی در عرصه اطلاع رسانی فعالیت کند.
پیشکسوتان رسانه در هر استانی از بچه های ایرنا تشکیل شده اند، ما که در حوزه رسانه کار می کردیم، همیشه به دنبال این بودیم که از بچه های ایرنا در مجموعه خودمان استفاده کنیم و این بهره مندی از حرفه ای بودن همکاران ایرنا همواره در طول فعالیت رسانه‌ها وجود دارد.
بنابراین خبرگزاری جمهوری اسلامی متفاوت از سایر رسانه‌ها تاثیرگذار به خوبی و در طول این سال‌ها همواره نمره قبولی را کسب کرده است، اعتقاد دارم با توجه به شرایط روز جهان و نقش رسانه در قدرت نرم، ایرنا می‌تواند بهتر از شرایط فعلی نیز عمل کند.
محمد غیاثوند روزنامه نگار، نویسنده، شاعر و طنزپرداز
محمد غیاثوند
غیاثوند: خبرگزاری جمهوری اسلامی چون رسانه ملی است، اخبار محلی را با نگاه ملی بازتاب می کند.
ضمن عرض تبریک به ۹۰ سالگی ایرنا، این خبرگزاری یک دریچه خوب رسانه ای به حساب می‌آید و توانسته به نحو مطلوبی نیز اطلاع رسانی کند، خبرگزاری جمهوری اسلامی چون رسانه ملی است، اخبار محلی را با نگاه ملی بازتاب می کند و همین نگاه باعث شده تا برای رسانه های دیگر، به خصوص رسانه های مکتوب دریچه جدیدی را باز کند.
ایرنا به عنوان رسانه ملی و پرچم دار خبرگزاری استان‌ها، در بردارنده نگاه تحلیلی و مشوق رسانه های دیگر است، انشالله رسانه ها در تمام کشور از این ظرفیت ایرنا استفاده کنند، از قدیم گفتند "رسانه ای که تحلیل نداشته باشد، جان ندارد"، بنده بارها تاکید کرده ام که رسانه باید هیجان و ثبات خبری داشته باشد، اینکه فقط انتشار خبر داشته باشیم امروزه در دنیای رسانه این موضوع دیگر جایگاهی ندارد و باید به سمت تحلیل محتوی گام برداریم.
بخش دوم
مرجعیت خبرگزاری ایرنا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مرجعیت خبر در درون ایرنا و در ذات آن نهفته است و به عنوان اصلی ترین ماموریت آن قرار دارد، یعنی بدون این مرجعیت ایرنا معنایی ندارد، به همین دلیل هر خبری که در کشور انتشار می یابد به خصوص اخبار داخلی، این مرجعیت را از ایرنا استعلام می‌کنند، به خصوص اخبار دولتی که ایرنا در این حوزه بسیار فعال است.
خوشبختانه مرجعیت ایرنا در عمل نیز ثابت شده است، به همین خاطر خبرگزاری جمهوری اسلامی در تغییر دولت ها همانند تغییر ریل قطار با نهایت آرامش به تغییر رویکرد و سیاست‌ها اقدام کرده و هرگز نیز در طول دهه‌های گذشته ایرنا با وجود تغییر دولت و جناح های سیاسی، تغییر خط و مشی نداده و همچنان روند اطلاع رسانی خود را حفظ کرده است.
امروز نیز در ایران و رسانه های خارج از کشور اگر می خواهند خبری را بازتاب بدهند که مورد تایید جمهوری اسلامی باشد، از رسانه ای چون ایرنا استفاده می‌کنند و به نوعی از این مرجعیت در خارج از کشور هم بهره می برند.
محمد درافشان
با توجه به امکانات رسانه ای ایرنا در کشور، مرجعیت آن یک امر بدیهی و طبیعی است، اگر اتفاقی افتاده باشد و ایرنا آن را بازتاب دهد، به طور حتم صحت و سقم آن بررسی شده است، منتها نباید این پندار صورت بگیرد که اخبار ایرنا تایید شده و خاص و ویژه یکسری نهادهای خاص است، بلکه ایرنا خود باید مرجع صحت و سقم اخبار باشد.
به نظر من ایرنا باید پل ارتباطی بین مردم و حاکمیت باشد، یک رسانه موفق، رسانه‌ای است که این پل ارتباطی را تقویت کند و اعتماد مردم را نسبت به حاکمیت و حاکمیت را نسبت به مردم افزایش دهد، البته سابقه ایرنا همواره در اعتمادسازی افکار عمومی و حاکمیت موفق بوده و همواره نقش خودش را به خوبی اجرایی کرده است.
محمد غیاثوند
در خصوص مرجعیت خبر ایرنا، نگاه خیلی خوبی به مولفه‌های خبری و پایش دیدگاه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ورزشی را شاهد هستیم، برخی از خبرگزاری ها فقط در یک موضوع وارد عمل می شوند، اما خوشبختانه ایرنا اخبار همه شمول و در همه ابعاد را به خود اختصاص داده و این ویژگی خاص ایرنا باعث شده تا همه نوع تنوع خبری را در این رسانه شاهد باشند.
از سال ۷۲ در قزوین که ایرنا به همت آقای صالحی شکل گرفت، من با این مجموعه در ارتباط بودم و از نزدیک کار آقایان جعفر الله وردی و فریدون پروینیان را نیز دیده ام.
حقیقت این است که ایرنا در استانی ماننده قزوین خیلی خوب کار کرده است، اما تغییرات در حوزه رسانه خیلی پرشتاب است و نمی توان به شکل گذشته رفتار کرد، اگر ایرنا می خواهد مرجعیت خودش را همچنان حفظ کند، باید جامعیت خود را تقویت کند که این امر مستلزم شبکه سازی است.
سلیمانی: ایرنا با تحلیل می تواند به «لجمن» رسانه تبدیل شود، یعنی لبه جلوی منطقه نبرد رسانه‌ای کشور باشد که در بعد خارجی بسیار مهم است.
ایرنا یک امتیازی دارد که سایر رسانه‌ها ندارند، ایرنا باید در اخبار پیش دستی کند، مسوولانی مثل استانداران بایستی قبل از هر اقدام و امضایی از منابع خبری ایرنا استفاده کنند، اینکه فلان روابط عمومی چه گفت و چه اقدامی انجام داد، در سایر رسانه ها نیز وجود دارد و کار چندان خاصی برای ایرنا محسوب نمی‌شود.
من به عنوان یک فعال رسانه ای از ایرنا می خواهم که از روابط عمومی شدن دستگاه های اجرایی پرهیز کنید، اگرچه ایرنا یک رسانه دولتی است، اما این اقدام شبیه سایر خبرگزاری ها بوده و جلوی ارتقای مرجعیت ایرنا را می گیرد.
موضوع تحلیل نیز بسیار مهم است، ایرنا با تحلیل می تواند به «لجمن» رسانه تبدیل شود، یعنی لبه جلوی منطقه نبرد رسانه‌ای کشور باشد که در بعد خارجی هم این موضوع بسیار مهم است.
بخش سوم: سخن آخر
عبدالعظیم موسوی
ایرنا مادر خبرها در ایران است، قبل از انقلاب با وجود روزنامه کیهان و اطلاعات و حتی رادیو و تلویزیون بیشتر خبرها از آژانس خبری پارس گرفته می‌شد و برای مستندات از این رسانه استفاده می‌کردند.
محمد درافشان
یکسری اتفاقات خوبی را در ایرنا شاهد هستیم، من یکسری گزارش هایی را در ایرنا قزوین می بینم که انسان تصور نمی کند این گزارش ها از سوی ایرنا تهیه شده باشد، به عنوان مثال کم شدن سن اعتیاد، ترویج سیگار در بین بانوان و در بحث کم آبی و بحران آب مشکلات و معضلاتی را بیان می کند که خیلی مثبت است و من واقعا دوست دارم که این گزارش ها در ایرنا افزایش یابد.
چنین گزایش هایی حرف مردم و مسوولان است و یک کار دو طرفه تلقی می شود، این نقش هرقدر با تیم حرفه ای افزایش یابد، حل مشکلات به بهترین شکل محقق خواهد شد.
ایرنا با توجه به دفاتر خارجی خود، باید از این نقش به نحو مطولب هم استفاده کند، به عنوان مثال در بحث سوریه همه اذعان داشتند که نقش رسانه در اتفاقات این کشور بی بدیل بود، ما باید به این حوزه توجه کنیم و مسوولیت ایرنا در این مهم دوچندان است، فکر می کنم که تیم رسانه ای ایرنا باید بیشتر برروی این حوزه کار کند، چراکه ایرنا همواره در حوزه جهانی به عنوان خاکریز جمهوری اسلامی در مقابل تهدیدات به خوبی ایستاده است.
محمد غیاثوند
هرقدر ایرنا به تحلیل محتوی نزدیک تر شود، قطعا مرجعیت آن تکمیل و اثرگذارتر خواهد بود، ایرنا می تواند به عنوان مولد پیشران خبر در ایران و جهان تلقی شود، من مجددا نودمین سالروز تاسیس خبرگزاری جمهوری اسلامی را تبریک می گوییم و آرزو می‌کنم که ۹۰۰ ساله شود.
محمدحسن سلیمانی
بنده به عنوان یک قزوین پژوه از شما درخواست دارم که در موضوعات تاریخی فقط به کتاب‌ها استناد نکنید، کتاب منابع دسته سوم و چهارمی به شمار می رود، خبرنگار باید با مراجعه به موضوعات و سوژه‌ها منابع دسته اول را پیدا کند.
در شرایطی که امروزه برخی خبرگزاری ها یک نفره و یا دو نفره هستند، وجود تیم حرفه ای ایرنا در این برهه غنیمتی ارزشمند به شمار می رود، نیروهای حرفه ای ایرنا می توانند برروی رسانه های دیگر نیز بسیار تاثیرگذار هستند.
ایرنا در در استان های کشور، به ویژه قزوین بسیار توانمند است و روایت نخست و مرجعیت تام و تمام در نهاد این رسانه وجود دارد و اگر تعاملات خودش را افزایش دهد این موضوع به مراتب پررنگ تر خواهد شد.
اخبار ایرنا قزوین را اینجا بخوانید.