متن کامل گفت وگو با دکتر هاشمی را که به مناسبت راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی سازمان صورت گرفته است، پیش رو دارید:

 

ایرنا: به یک سالگی حضورتان در ایرنا نزدیک می شویم. با توجه به اینکه پیش از آن، جنابعالی در جامعه بیشتر به عنوان یک چهره دانشگاهی شناخته می شدید و اکنون چهره رسانه ای شده اید، ارزیابی شما از سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی چیست؟ در واقع، ایرنا را در این مدت چطور دیدید؟

دکتر هاشمی: تا به امروز ۱۱ ماه است که در ایرنا حضور دارم و ظرف یک ماه آینده این حضور به یکسال می رسد. در این مدت تجربه خوب و شیرینی داشتم و نسبت به یکسال گذشته، به ایرنا علاقمندتر و امیدوارتر شده ام و آگاهی بیشتری از ظرفیت ها و قابلیت های آن پیدا کرده ام. بر این اساس، امیدوارم درخشش این سازمان در آینده و قدرت اثرگذاری مثبت آن افزایش پیدا کرده باشد.

ایرنا از نیروهای انسانی خوبی برخوردار است که البته با شکوفایی بیشتر می تواند اثرگذاری بالاتری را داشته باشد. در این سازمان باید اعتماد به نفس همکاران افزایش یابد و اتکاء و حمایت از نیروها رشد کند. البته در حوزه هایی نیز این خبرگزاری باید توسعه پیدا کند.

معتقدم ایرنا و اصحاب آن باید بیشتر در عرصه اجتماعی میدان پیدا کنند و برای اینکه این میدان را به دست بیاورند نیاز به همراهی و همکاری بیشتری دارند و این امر هم درون سازمانی و هم برون سازمانی است یعنی هم همراهی میان کارکنان  در درون سازمان  باید بسیار بیشتر باشد و هم ارتباط  خبرگزاری جمهوری اسلامی باید با دیگر سازمان ها در درون دولت و بیرون دولت افزایش پیدا کند و این ارتباط به منظور تقویت اعتماد به ایرنا است که نتیجه آن افزایش اعتماد به نفس در میان اصحاب ایرنا می شود.

برای اینکه این امر تحقق یابد، لازم بود تا اقداماتی در این زمینه انجام شود. ایرنا دارای دو ظرفیت مهم منابع انسانی و ظرفیت نمادین است به این معنا که نماد و لوگوی آن بسیار برجسته و  در دنیا و ایران شناخته شده است. اگر در ایران و در سطح جهانی این سرمایه رو به افول بگذارد، آینده سازمان، نگران کننده خواهد شد. بنابراین تلاش کردم که در این یکسال جایگاه این افول بالقوه و نقاط ضعف آن را شناسایی کنم  و اهتمام خویش را برای برطرف کردن آن گذاشتم تا در جاهایی که ایرنا رشد چندانی نداشته است، تقویت شود و بتواند این اعتماد به نفس داخلی و بیرونی را افزایش دهد و حرکت رو به رشد خود را حفظ کند.

 

ایرنا: این نقاط ضعف بیشتر در کجا به چشم می خورد؟

دکتر هاشمی: این نقاط را در چند حوزه مشاهده کردم که یکی از آنها در حوزه بهره گیری از فناوری های جدید است. حضور ایرنا در فضای مجازی بسیار کمتر از حد شایسته خود بود ولی تصور می کنم امروز حضور این سازمان در فضای مجازی نسبت به یکسال گذشته بسیار بهتر شده و برای این کار نیاز به بهره گیری بیشتر از فناوری، خلاقیت و تجربه موجود بود. بنابراین، نیاز داشتیم که همکاران دیگری در این زمینه به ما ملحق شوند.

یکی از موارد دیگر، افزایش تعامل های بین المللی در حوزه خارجی بود زیرا جایگاه ایرنا در این تعاملات روند رو به افولی گذاشته بود و در این جهت اقداماتی انجام شد، به گونه ای که پس از برگزاری اجلاس کمیته اجرایی اوآنا در تهران در شهریور سال جاری استقبال بسیار خوبی از طرف ۱۸ هیات خارجی شد.  این اجلاس بسیار موفق بود و در گفت وگوهایی که پس از برگزاری این همایش با نمایندگان کشورهای خارجی و نیز سفرای جمهوری اسلامی ایران در کشورهای دیگر داشتیم، بازخورد این اجلاس مثبت و اثرگذاربود. و امروزه هم در تعاملاتی که با اصحاب رسانه در خارج از کشور دارم، به نظر می رسد تعاملات این سازمان بسیار جدی گرفته شده است.

تقویت تعامل با همکاران سازمان یکی دیگر از مواردی بود که در این دوره آن را جدی گرفتیم. نکته مهمی که باید اشاره کنم این است که در تعاملات با همکاران همواره یک اصل برایم از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و آن حفظ حرمت و تکریم همکاران اعم از خبرنگاران، عکاسان و رابطان خبری (خبرنگاران آزاد)، کارکنان فنی، خدماتی ، اجرایی و دیگر بخشهای سازمان است.

همواره به مدیران و همکارانم در حوزه مدیریت تاکید کرده ام که حفظ حرمت همکاران بسیار اهمیت دارد و با حفظ جدیت در کار و الزام به انجام تعهدات کاری و شغلی که این موارد هرگز با یکدیگر منافات ندارد، حرمت ها باید حفظ شود و اعتماد به نفس درونی در سازمان ایرنا افزایش یابد. بنابراین، اکنون نگاهم نسبت به سال گذشته به ایرنا بسیار مثبت شده است چون ظرفیت های بسیاری را از نزدیک مشاهده کرده ام و در کنار آن، دغدغه مندی های جدی نیز درباره این سازمان داشته ام و دارم و تصور می کنم با برنامه ریزی می توان روند رو به رشد این خبرگزاری را به صورت صعودی پیش بینی کرد. اکنون ارزیابی می کنم که حرکت ایرنا نسبت به یکسال گذشته به همت تمامی همکاران مسیر صعودی را در پیش گرفته است و آینده مثبتی را پیش بینی می کنم.

 

ایرنا: شما از دغدغه هایتان در باره سازمان سخن گفتید. این دغدغه ها بیشتر چه حوزه هایی را در بر می گیرد؟

هاشمی: یک بخش از این دغدغه ها، آزادی عمل ایرنا و خبرنگاران آن است. آستانه تحمل نسبت به فعالیت خلاقانه به ویژه انتقادی ایرنا باید افزایش پیدا کند. این کاری نیست که با یک بخشنامه یا چند مذاکره قابل حل باشد. این امر به تدریج باید صورت پذیرد تا زبان ایرنا بتواند زبان بیان رسانه ای اثرگذار و خلاق باشد. متاسفانه این موارد را به وفور شنیده ام و مشاهده کرده ام که ایرنا به عنوان یک رسانه محافظه کار و کم اثر یا خنثی معرفی شده است. این وضعیت باید تبدیل به نگاهی شود که این سازمان را یک رسانه خلاق، قانونمند و در عین حال، نقاد و چشم بینای افکار عمومی جلوه دهد.

تغییر این نگاه مستلزم ایجاد اصلاحات و تغییرات لازم در خود ایرنا است. البته به زبان، عنوان کردن این امر راحت محسوب می شود اما در مقام عمل، دشواری های خاص خود را دارا است به جهت اینکه از یک طرف باید شجاعت، خلاقت و جسارت  و از سمت دیگر، ملاحظات  و معذورات ایرنا به عنوان یک رسانه رسمی لحاظ شود و این دو موضوع در کنار هم مستلزم تمرین و ممارست است تا ایرنای موجود به تدریج بتواند به طرف ایرنایی که عنوان کردم، حرکت کند.

 

ایرنا: برنامه مشخص شما برای ایجاد تحول مورد نظر در خبرگزاری جمهوری اسلامی چیست؟

هاشمی: شکل گیری ایرنا پلاس این هدف را تبیین می کند تا بتوانیم در بخشی از این سازمان چالشی تر به بحث ها بپردازیم یا در ایرنا فیلم تلاش کرده ایم تا اندکی رویکرد انتقادی داشته باشیم.

به عنوان مدیرعامل سازمان در طول یکسال گذشته هزینه های بسیاری را متحمل شدم؛ هزینه هایی که شاید در طول چهار سال گذشته متقبل نشده ام اما به دلیل آنکه برای فعالیت های خود و دوستانم در جهت رشد سازمان ارزش قائل هستم، باور دارم که مسیر درستی را طی کرده ایم که هم به نفع کشور و هم به سود ایرنا است.

برنامه دیگری که برای ایرنا در نظر دارم، افزایش اعتماد به نفس همکاران در سازمان است و اینکه نگاه ایجابی باید جایگزین نگاه سلبی شود. در خبرگزاری باید اعضای آن بیشتر به رشد یکدیگر کمک کنند و هم افزایی داشته باشند نه اینکه کنترل کننده یکدیگر باشند. این عوامل مستلزم یک کار تدریجی و طولانی است که فرهنگ سازمانی را تغییر می دهد.

یکی از دغدغه هایی که در ماه دوم حضورم در این سازمان بسیار به آن می اندیشیدم فرهنگ سازمانی است که در طول زمان در ایرنا جریان پیدا کرده و نیاز به تغییر و تحول دارد اگرچه این تغییر فرهنگی به تدریج صورت می گیرد و نمی تواند سریع تحقق یابد.

 

ایرنا: به نظر شما چه اتفاقی قرار است پس از این تغییر فرهنگی در سازمان روی دهد؟

دکتر هاشمی: نتیجه تغییر فرهنگی اعتماد درونی بیشتر در سازمان ایرنا و اعضای آن به یکدیگر است که هم افزایی بیشتر و حمایت متقابل نه تخریب متقابل لازمه تحقق این امر خواهد بود. در سازمان های بروکراتیک معمولا این مسائل وجود دارد و راه حلی که برای آن در نظر گرفتنه اند، نخست شفاف سازی  است که نمونه حرکت در این مسیر را می توان در برگزاری جلسه های فصلی با همکاران سازمان مشاهده کرد. همواره به دوستان عنوان کرده ام که نقد یک موهبت برای سازمان و به ویژه مدیران است. آنها باید بتوانند خود را در معرض نقد بگذارند و تلاش کرده ام خودم این کار را انجام دهم و از این نقدها همواره بهره برده ام.

همواره، نقدهایی بوده که کمک کرده و ضرری نداشته است ولی این امکان هم وجود دارد که نقدی وارد نبوده اما به شکل منطقی و اخلاقی ارائه شده است. مطرح کردن این گونه نقدها زیانی نمی رساند اما گاهی نقدهایی مطرح می شود که وارد نیست و مضر است مانند شایعه هایی که در سازمان پخش می شود. برای اینکه این موارد کاهش یابد، فرهنگ نقادی درست باید رواج یابد  تا عرصه بر شایعه پراکنی ها تنگ شود.

اگر گفت وگو در سازمان رواج یابد، فرهنگ سازمانی به سمت اصلاح حرکت می کند، فضای عمومی ایرنا آرام می شود ، اعتماد افزایش پیدا می کند و محیط خبرگزاری به عنوان یک مکان زندگی برای اعضای این نهاد دلنشین  تر و جذاب تر خواهد شد.

یکی از مسائلی که در آغاز مدیریت درایرنا مشاهده کردم، بالا بودن ضریب استرس بود و نگرانی ها و بی اعتمادی هایی که نسبت به مدیریت وجود داشت.البته، استرس هایی نیز از ناحیه مدیریت بر بدنه وارد می شد. برای برطرف کردن این بی اعتمادی باید حرمت و عزت افراد در سازمان حفظ شود و بخشی از این امر با تعاملات مدیریتی و حمایت  تحقق می یابد که این حمایت ها مبتنی بر امکانات است؛ امکاناتی که همواره محدود بوده اما با توجه به اینکه کار مدیریت بهینه سازی استفاده از امکانات است، تمامی تلاش همکاران ما در این دوره بر این امر بوده که این موضوع تحقق یابد.

در برخی مواقع، توقع این بوده که همکاران ایرنا بتوانند مورد حمایت بیشتری از نظر مادی و معنوی قرار بگیرند. این توقع باید متناسب با امکانات باشد و برای این ظرفیت ها باید زمینه ای فراهم کرد. همچنین باید ظرفیت های مدیریتی، انسانی، مادی و معنوی ایجاد شود تا بتواند آن حمایت صورت پذیرد. علاوه بر انجام این هدف گذاری ها، باید بسترهای لازم هم فراهم شود تا به تدریج بتوانیم در جهت تحقق این امر پیش رویم.

برای این کار، لازم است سازمان از بیرون نیز حمایت شود و این امر می تواند در قالب مادی با کمک های مالی، انسانی و جذب نیروهای توانمند، خلاق و علمی و نیز تقویت و تکمیل ظرفیت های سازمان باشد. برای جهت تحقق اهداف و رفع این دغدغه ها بسیار تلاش کرده ام طوری که وقتی که مدیریت اینجا از من گرفته به مراتب بیشتر از مدیریت های پیشین من بوده است. به طور مثال، میانگین حضورم در ایرنا بالای ۱۴ ساعت بوده در حالی که حتی در وزارت علوم این میانگین ۱۲ ساعت بیشتر نبود. البته جذابیت های ایرنا هم سبب شده تا خستگی ناپذیر باشم.

 

ایرنا: شما بسیار فشرده و مداوم کار و تلاش می کنید. ما از نزدیک شاهد آن هستیم، اما واقعیت این است که همکاران ایرنا انتظار دارند در زمینه مسائل مادی تغییرات مثبت بیشتری رخ دهد. تردیدی نیست که شرایط کشور از نظر اقتصادی نسبت به سال گذشته متفاوت و دشوارتر شده و این در حالی است که میزان دریافتی کارکنان سازمان اساسا بالا نیست. برای بهبود دریافتی همکاران چه تدابیری اندیشیده اید؟

دکتر هاشمی: یکی از برنامه هایی که برای سازمان در نظر گرفته ام ارتقای وضعیت مالی ایرنا و کارکنان آن است و در ماه های نخست توانستیم به خوبی در این زمینه پیشرفت کنیم. در بخش برنامه و بودجه ما پیش بینی کرده بودیم که اگر بتوانیم ۸۰ درصد تخصیص بودجه را  به ۸۷ درصد برسانیم ظرفیت خوبی است و اگر به ۹۰ درصد برسد، عالی به نظر می رسد اما  با پیگیری هایی که شد این تخصیص به ۱۰۰ درصد رسید.

در بخش هایی هم حمایت های مازاد بر بودجه پیش بینی شده را داشتیم. درباره روزنامه ایران نیز این اتفاق افتاد و مشکلات این روزنامه در پایان سال گذشته برطرف شد اما متاسفانه دوباره این مشکلات ریشه دار در سال جاری به وجود آمد اما در آبان ماه توانستیم میزانی از این مشکلات را حل کنیم و امید است در آینده ، تمام آن برطرف شود.

برای برطرف کردن این مسایل و کمبودها، باید به طرف درآمد زایی پیش برویم. بسیاری از خبرگزاری های معتبر دنیا و بخشی از رسانه های ایران چون صدا و سیما به این سمت رفته اند. در این زمینه رایزنی هایی را نخست با خود دولت داشتیم تا در ازای خدمات رسانه ای که می دهیم درآمدزایی نیز داشته باشیم. در مجموع، معتقدم با ظرفیت هایی که در ایرنا وجود دارد و ایجاد شده است، ظرف یکسال می توانیم به این سمت حرکت و در سازمان تحول ایجاد کنیم.

همانطور که بخوبی می دانید، شرایط اقتصادی که امسال بر کشور تحمیل شد، مقداری خبرگزاری را در زمینه تعهدات مالی محدود کرد گرچه بازهم، از نظر میزان تامین این تعهدات یکی از بهترین ها در شاخص های تامین مالی در میان سازمان های دولتی هستیم اما پایه کارسازمان در بخش مالی ضعیف گذاشته شده است.

به یقین، اگر این مشکلات اقتصادی ایجاد نمی شد اکنون در شرایط متفاوتی در سازمان از نظر حمایت از کارمندان و نیز تامین امکانات قرار داشتیم و این وضعیت مسیر حرکت خبرگزاری را مقداری کند کرده است. هر چند تاکید می کنم که نسبت به دیگر سازمان های موازی وضعیت بهتری داریم و به عنوان نمونه برای بهبود وضعیت ساختمان سازمان مرکزی یا ایجاد امکانات رفاهی در استان ها تلاش های بسیاری کرده ایم و همچنان در این مسیر گام برمی داریم.

 

ایرنا: یکی از دغدغه های همکاران در باره نحوه اجرای سیاست توسعه بخشی سازمان است. تردیدی نیست که باید ایرنا پوست اندازی کند و حرکت رو به رشد خویش را پیش ببرد اما این نگرانی هم مطرح می شود که اجرای این سیاست، ممکن است باعث کاهش دریافتی همکاران و هزینه های رفاهی شود. آیا چنین اتفاقی رخ خواهد داد؟

دکتر هاشمی: اولا، در هر بودجه ای که تصویب می شود ردیف ها جدا است و بودجه رفاهی به هیچ عنوان نمی تواند از نظر قانونی صرف مسائل غیر رفاهی شود. ثانیا، اولویت ما این است که با وجود مشکلات اقتصادی، بودجه رفاهی رشد کند. هنگامی که در دی ۱۳۹۶ وارد سازمان شدم، بودجه سال ۹۷ در آذرماه پیش از ورودم ارسال شده بود و رقمی که برای رفاهی گذاشته بودند بسیار کم بود اما تلاش کردیم با روش های مختلف، این بودجه رفاهی را افزایش دهیم و همین مسیر را همچنان ادامه می دهیم و به نتیجه بخشی آن امیدوارم. همین روزها اتفاق های خوبی در بخش رفاهی برای کارکنان خواهد افتاد و خبرهای خوبی خواهد شنید.

سال گذشته در آستانه عید نوروز حمایت های خوبی از نظر رفاهی صورت گرفت و امسال نیز تلاش خواهیم کرد با وجود محدودیت های اقتصادی که مربوط به امسال بوده و اشکالاتی که در تدوین بودجه سال ۹۷ از قبل اتفاق افتاد، برای  سال ۹۸ نیز بودجه رفاهی سازمان را افزایش دهیم. در این زمینه، پیشرفت هایی داشتیم و امیداوریم به نتیجه نهایی دست یابیم.

در بخش توسعه کلی ایرنا و رفاهی آن باید تاکید کنم که امکان ندارد بودجه رفاهی صرف موارد دیگر شود. تلاش کردیم ساختار ضعیف بودجه رفاهی را اصلاح کنیم و تلاش شده است تا حمایت های رفاهی افزایش پیدا کند. البته، هنوز نتیجه قطعی از این روند نگرفته ایم. ترجیح می دهم در  این زمینه ورود پیدا نکنم وهرگاه به نتیجه رسید، اعلام می شود.

در مجموع، من اعتقاد به مدیریت توسعه گرا دارم و معتقدم سازمان برای اینکه پویایی خود را حفظ کند باید روند رو به رشدی داشته باشد و این رشد در خروجی  محصول و منابع انسانی و منابع فیزیکی است.

 

ایرنا: وضعیت ساختمانها ایرنا چه در مرکز و چه شهرستانها همواره دغدغه همکاران بوده است. در این زمینه سازمان چه برنامه ای دارد؟

دکتر هاشمی: یکی از اولویت های ما ، اصلاح وضعیت ساختمانها است. در این زمینه، نخست  جلوی فروش ساختمان ها گرفته شد. من مخالف این سیاست بودم که ساختمان های بزرگ ایرنا به فروش برسد و در ادامه، به از دست رفتن دفاتر ایرنا در شهرستانها منتهی شود و همچنین دفاتر خارج از کشور تعطیل شود.  تصور می کنم با وجود مشکلاتی که داریم باید استفاده بهینه از امکانات بکنیم  و نفوذ و حضورمان را در داخل و خارج کاهش ندهیم و امکانات باید توسعه یابد.

یکی از موضوعات اصلی سازمان در سالهای گذشته این بوده که ساختمان مرکزی تغییر کند و از نظر ایمنی و فیزیکی، مکان مناسبی یافت شود. در دوره اخیر نیز به صورت مستند این موضوع پیگیری شد و امیدوارم به نتایج خوبی برسیم گرچه کار بسیار سختی محسوب می شود و به همین دلیل، سه دهه است که تغییر ساختمان مرکزی ایرنا متوقف شده است.

در برخی از ساختمان های ستاد یا دفاترمان در داخل یا خارج نیز تلاش کردیم با وجود محدودیت هایی که در امکانات داریم ساختمان ها ارتقا و بهبود پیدا کند.

 

ایرنا: چه برنامه ای برای نیروی انسانی سازمان دارید؟

دکتر هاشمی:  مدت هاست که ایرنا در بخش سرمایه گذاری نیروی انسانی کار لازم را انجام نداده که با تلاش و اتکا به ارتباطاتی که وجود دارد در این بخش نیز اقداماتی کرده ایم تا نسل آینده خبرگزاری بتواند نسبت به امروز نه تنها دچار افت و افول نشود بلکه تحرک و رشدی رو به جلو داشته باشد.

 

ایرنا: یکی از نگرانی های حاکم بر سازمان، همکارانی هستند که به صورت کار محصولی یا رابط خبر جذب خبرگزاری می شوند و این عدم اطمینان به آینده آنها را بسیار آزار می دهد. آیا برنامه ای برای تغییر وضعیت این همکاران دارید؟

دکتر هاشمی: جذب ما برپایه ضوابط استخدامی دولت است. ما یک سازمان دولتی هستیم  و نگاه دولت چابک سازی و کوچک سازی است اما رابطان خبر یک ظرفیت برای ایرنا بوده و هستند تا ایرنا بتواند از افرادی کمک بگیرد که علاقمند به حوزه خبرنگاری هستند.

رابط خبری به عنوان یک شغل ثابت هرگز تعریف نشده بود اما تعداد زیادی از همکاران ما سالها است با این عنوان با ما همکاری می کنند. بنابراین، به شکل آگاهانه یا ناخودآگاه به عنوان همکار ثابت معرفی شدند اما برپایه ضوابط استخدامی که داریم، این وضعیت محدودیت هایی را ایجاد می کند. به این دلیل، برای استخدام ثابت محدودیت هایی را داریم که باید برپایه آن عمل کنیم اما در کنار آن از ظرفیت های قانون موجود استفاده می کنیم و تلاش بر این است تا این ظرفیت ها را در حد امکان افزایش دهیم. تا میزانی توفیق خواهیم داشت. در عین حال، هویت سازمانی رابطان خبر را با درست کردن بیمه آنها تقویت کرده ایم که البته روند تحقق بیمه این همکاران ادامه دارد.

 

ایرنا: به نظر می رسد مساله تحریمها و وضعیت بازار ارز مشکلات جدی برای فعالیت دفاتر خارجی سازمان ایجاد کرده است. چه تدبیری برای این دفاتر اندیشیده اید؟

دکتر هاشمی: درباره دفاتر خارجی و تحولاتی که در عرصه اقتصادی پس از تحریم ها رخ داده است، وضعیت آشکار است. ما محدودیت های زیادی داریم اما آن چیز که اصل است، این است که دفاتر ما تعطیل نشود ولی نوع فعالیت ما در دفاتر متفاوت خواهد شد به گونه ای که حضورمان باید در خارج توسعه یابد و در عین حال، مدیریت منابع داشته باشیم. به عنوان نمونه، با خبرگزاری شینهوا و چند رسانه دیگر چینی وارد گفت وگو شده ایم که بتوانیم زبان های چینی را به زبان های دیگر ایرنا اضافه کنیم.

در این مدت، با خبرگزاری های مختلفی گفت وگو و تفاهم نامه های بسیاری را امضا کرده ایم تا بتوانیم از ظرفیت  خبرگزاری های دیگر بیشتر استفاده کنیم و این تعاملات را افزایش دهیم. اخیرا ما نمایندگان خبرگزاری های خارجی را در تهران دعوت کردیم که به ایرنا آمدند و بازدید از خبرگزاری برای آنها بسیار جدید و جذاب بود. این روابط باید هر چه بیشتر بهبود یابد تا بتوانیم این هم افزایی را داشته باشیم. بنابراین، تدبیر باید کرد که از همه ظرفیت های موجود انسانی، ارتباطی و سرمایه های اجتماعی استفاده کنیم و بتوانیم تعاملات و فعالیت های خویش را در داخل و خارج از ایران حفظ کنیم. البته با دستگاه های دیگر دولتی نیز تعامل های خود را افزایش داده ایم تا  بتوانیم از ظرفیت های آنان نیز بهره ببریم.

 

ایرنا: همواره یکی از دغدغه های جدی همکاران، نحوه اعزام به دفاتر خارج از کشور بوده و این دغدغه همچنان باقی است. آیا شما برنامه ای دارید که شیوه اعزام ها عادلانه تر و نظام مندتر پیش برود؟

دکتر هاشمی: فقدان نظام مندی در سازمانی که در حوزه اعزام تقریبا به طور ثابت و در طول چند دهه اعزام به خارج داشته، عجیب و شگفت آور است.  دفاتر ما به یقین به طور مرتب هر سال اعزام خواهد داشت و باید نظام های  مشخص و شفافی را برای این موضوع تدوین کنیم. از روز نخست مشاهده کردم که به این موضوع نقدهای بسیاری وارد است. در نتیجه، برنامه هایی برای آن تدوین کرده ایم تا در این حوزه، شاخص بندی و استاندارد سازی لازم صورت بگیرد به گونه ای که هر فردی که خود را شایسته اعزام ببیند بتواند در این عرصه وارد شود.

در نتیجه، براساس شایستگی ها افراد انتخاب می شوند تا بیشترین بهره از این حوزه بدست آید. در این چارچوب، علاوه بر اینکه ماموریت های سالانه ای که ایرنا از گذشته داشته و افراد برای یک یا دو یا چند سال اعزام می شدند، همچنان برقرار خواهد بود اما تلاش می کنیم تا از ماموریتهای  کوتاه مدت استفاده بیشتری بشود به جهت اینکه هم هزینه ها کمتر می شود و هم تنوع بیشتری فراهم خواهد شد تا از ظرفیت ها و توانمندی های همکاران بیشتر استفاده شود.

البته در اعزام های خارجی به یقین، شرط توانمندی های خبری و قدرت ارتباط گیری با جامعه میزبان که نخستین شرط آن ، دانستن زبان بومی و بین المللی است حتما مد نظر قرار می گیرد اما تنها این موارد نیست و شاخص های مختلف در نظر گرفته شده است. ما پیش بینی می کنیم که این برنامه استانداردسازی به تدریج کامل شود و چه بسا به سوی ارایه فراخوان هایی برویم که همه افرادی که آمادگی و علاقمندی دارند بتوانند خود را در معرض انتخاب قرار دهند تا در یک فرایند خیلی شفاف بتوانیم انتخاب هایی داشته باشیم که هم سوء تفاهم ها یا بدگمانی ها برطرف شود و مهمتر از آن بتوانیم نمایندگانی را در دفاتر خارجی داشته باشیم که از حداکثر بهره وری  و توانمندی لازم برای انجام ماموریت برخوردار باشند.

 

ایرنا: تربیت نیروهای چند زبانه همواره یکی از مسائل و مشکلات همکاران و مدیریت ایرنا بوده است.  آیا سازمان برنامه ای برای این موضوع دارد؟

دکتر هاشمی: ما بخش آموزش داریم. آموزش سازمان ظرفیت هایی دارد که آنها را در اختیار همکاران قرار می دهد. همواره تاکید داشته ام که این حوزه باید توسعه پیدا کند و مورد توجه واقع شود. باید به این طرف برویم که توانمندی های زبانی همکاران را بیشتر کنیم و بسیار از آن بهره ببریم. به هر حال، امروز دنیا به یک دهکده جهانی تبدیل شده  و ارتباطات در سطح جهانی بسیار گسترش پیدا کرده است. حتی افرادی که در خارج از ایران کسی ندارند برای اینکه با جهان ارتباط برقرار کنند و اخبار آن را بدانند نیاز دارند به اینکه از توانمندی های زبانی مختلف بهره مند شوند. بنابراین، قدرت استفاده  و بهره گیری از زبان های خارجی مثل انگلیسی، عربی، فرانسه و چینی یک امتیاز برای یک خبرنگار محسوب می شود  و سازمان از آن حمایت خواهد کرد.

 

ایرنا: جنابعالی به توسعه ایرنا در یکسال اخیر در بخشهایی نظیر چندرسانه ای و ایرناپلاس به صراحت اشاره کردید اما بی تردید، ظرفیتهای سازمان در بخشهای مختلف از جمله استانها فراوان است. ارزیابی شما از این بخشها چیست؟

دکتر هاشمی: یکی از برنامه های توسعه ما که اجرایی شد، تاسیس گروه دانشگاه در اخبار داخلی بود. اکنون میزگردهای دانشگاهی چه در تهران و چه استان ها توسعه پیدا کرده و این امر برای ما بسیار مهم است. ارتباط با دانشگاه و نهادهای علمی و حتی حوزه ها علمیه و بخشهای علمی و فناوری در دستور کار بوده و مورد تاکید قرار گرفته است.

با اقداماتی نظیر تاسیس گروه دانشگاه معتقدم این امر باعث پیوند رسانه و دانشگاه، کمک به دانشگاه و رشد رسانه خواهد شد.

در حوزه استانها نیز معتقدم برخی از استان های ما در پیشبرد برنامه های سازمان و اثرگذاری بیشتر توفیق داشته اند ولی برخی استان ها باید بیشتر تلاش کنند. همچنین بر سرعت عمل در استان ها و جسارت و شهامت ورود به عرصه ها وانعکاس مطالب همواره تاکید داشته ایم. در برخی استان ها شاهد بودیم همکاران اقداماتی کردند که تصور می شد برای ایرنا بسیار پرهزینه است اما تلاش کردیم این ادبیات را تغییر دهیم. به عنوان نمونه در خرمشهر، کازرون و اصفهان و در شهرستان های دیگر توفیق خوبی در این زمینه ها داشته ایم.

در بخش پژوهش هم تحرک خوبی شکل گرفته و رشد کمی و کیفی بسیار خوبی در این بخش داشته ایم. در این مدت، گزارشات پژوهشی ما از طرف شخص رئیس جمهوری مبنای دستورات جدی قرار گرفت و نظرسنجی های بسیار خوبی هم در این مدت انجام شد که همه دانشگاهیان به کمک طلبیده شده اند و علاوه بر حضور در میزگردها، در برخی از تحلیل ها ورود پیدا کرده اند.

در مجموع، در بخش اخبار داخلی و خارجی، استان ها، بخش میزگردها و دانشگاهی و پژوهش تحرک جدی داشته ایم. در شهرستان ها آن چیزی که مد نظر قرار گرفت، این بود که بتوانیم شهامت و شجاعت بیشتری در عرصه اطلاع رسانی داشته باشیم و شاهد رشد کمی و کیفی خوبی در این مدت بوده ایم و باید این روند ادامه یابد چون یکی از مزیت های نسبی و برجسته ایرنا، برخورداری از شبکه مویرگی و حضور گسترده خبرنگاران آن در نقاط مختلف کشور است. ما باید بتوانیم از این مزیت نسبی استفاده بهینه کنیم تا نتایج خوبی دریافت شود. از نظر تخصصی نیز برنامه ما این است که به تدریج حمایت های تخصصی بیشتری را از استان ها کنیم تا کیفیت بخشی بیشتری داشته باشیم.

 

ایرنا: برنامه راهبردی ایرنا که یکی از جدی ترین برنامه های شما بوده، اکنون تدوین و نهایی شده و به نظر می رسد که به مراحل اجرایی آن نزدیک شده ایم. لطفا درباره این برنامه توضیح دهید و اینکه چه اهدافی را از اجرای آن دنبال می کنید.  به عبارت دیگر، چه رویکرد نوینی با اجرای این برنامه قرار است ایجاد شود؟

دکتر هاشمی: ویژگی برنامه راهبردی این است که چشم انداز آینده را روشن می کند و هماهنگی در درون سازمان و پیوند بهتر سازمان با بیرون را مشخص می سازد. در اولین نشست روسای مراکز و دفاتر ایرنا، بحث برنامه راهبردی را اعلام کردم. با نشستها و پیگیری مداوم، تدوین این برنامه پیش رفت. اکنون نسخه اولیه آن آماده شده و در همایش هفته جاری به مدیران ارائه خواهد شد. با این حال، در همین مدت بخشی از این برنامه به سمت اجرا نیز پیش رفته است.

تلاش این بوده که تعریف جدیدی از ایرنا در درون و بیرون سازمان برای همه ذینفعان شکل بگیرد. ما در این برنامه ، ایرنا را به عنوان تاثیرگذارترین خبرگزاری ایرانی در ایران و جهان تعریف کرده ایم به این معنا که هدف مهم این است که این سازمان باید یک رسانه اثرگذار باشد. بنابراین این امر یک شاخص است و باید تبدیل به یکی از ویژگی های فرهنگ سازمانی ما شود.

شعار همه ایرنایی ها باید این باشد که ما باید تا  ۱۴۰۰ اثرگذار باشیم و این تاثیرگذاری هم در داخل و هم بیرون باید صورت پذیرد. برای سه حوزه مخاطب، برنامه تدوین کرده ایم. این سه حوزه علاوه بر مخاطب عام و افکار عمومی، نخبگان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اعم از نخبگان دولتی و اجتماعی و هنری هستند. یک حلقه وسط در این بین وجود دارد که سایر گروه های مرجع که ذی نفوذان کلیدی در جامعه هستند و می توانند در جامعه به عنوان پیام رسان به افکار عمومی باشند، تشکیل می دهد.

در این برنامه اینگونه تعریف کرده ایم که باید با نخبگان به عنوان یک رسانه رسمی به صورت مستقیم و غیر مستقیم ارتباط برقرار کنیم. بعد از طریق  سایر ذی نفوذان، این پیام را در جامعه نشر دهیم و با افکار عمومی ارتباط برقرار کنیم. زمان زیادی صرف شد تا این دسته بندی صورت پذیرفت .

برای تحقق این اهداف کلی، ارزش های حرفه ای سازمانی خویش را تعریف کردیم که به صورت سنتی در سه اصل «سرعت، صحت و دقت» مطرح می شده است. اگرچه همواره برای ایرنا دقت اولویت اول را داشته و هنوز هم دارد اما سرعت باید افزایش پیدا کند و در این راستا ۶ برنامه محوری طراحی شده که اجرای این برنامه ها مستلزم تقویت امکانات تکنولوژیک و فناورانه خبرگزاری ،  اولویت بندی ها و آموزش های جدید است. بنابراین در بخش طراحی کلی کار پیش رفتیم و تلاش کردیم در تعاملی که برقرار است به یک وفاق ذهنی میان مدیران، کارمندان و دیگر ذی نفعان  که از بیرون سازمان با ما در ارتباط هستند برسیم و تا میزانی این امر تحقق یافته است.

درباره برنامه های اجرایی نیز بخش هایی از آن به مرحله اجرا نزدیک شده اما بخش های زیادی برای یک بازه زمانی سه ساله تا ۱۴۰۰ پیش بینی شده  و امیدوارم این برنامه اجرایی شود چون از روز نخست با یک رویکرد علمی و اهتمام مدیریت به صورت جدی پیش رفتیم. و تصور می کنم ایرنا اگر بتواند این برنامه را عملیاتی کند یک الگوی بسیار برجسته ایجاد خواهد کرد تا برای دیگر سازمان های رسانه ای و دولتی یک الگوی موفق باشد.

 

ایرنا: انتظار شما از کارکنان ایرنا برای اجرای این برنامه چیست؟

هاشمی: مهم ترین آن همدلی و همراهی است. بایستی برنامه محور باشیم و در یک مسیر روشن حرکت کنیم. بدون همراهی و همدلی تمامی همکاران پرتلاشم در ایرنا این برنامه نمی تواند تحقق یابد. اگر دچار روزمرگی شویم و تنها امروز را ببینیم و از فردا به دلیل مشکلاتی که همواره وجود دارد، غافل شویم، هیچ گاه نمی توانیم به طرف افق های بلند حرکت کنیم. این هم یکی از مسائل فرهنگی است که در فرهنگ سازمان باید نهادینه شود، کارکنان آن را بپذیرند، با آن همراهی و از مدیرانشان مطالبه کنند.

بنابراین، مطالبه گری همکاران عزیزم در ایرنا همراه با برنامه محوری و در واقع، ترویج رویکرد برنامه محوری است.

 

ایرنا: و کلام آخر...

دکتر هاشمی: با آرزوی توفیق برای همکاران و دوستان، تاسیس سایت روابط عمومی سازمان را تبریک می گویم. امیدوارم این سایت بتواند نقش شایسته خود را که در واقع محمل گفت وگو و تعامل بیشتر درون سازمانی است، ایفا کند و با کمک آن بتوانیم سازمانی پویاتر، صمیمی تر و دوست داشتنی تری را داشته باشیم.