به گزارش روابط عمومی ایرنا، «محمد رستم پور» پژوهشگر معارف اسلامی و دکترای علوم سیاسی روزهای دوشنبه در سلسله گفتارهای مذهبی - فرهنگی فرازهایی از صحیفه سجادیه را بیان می کند.
در جلسات گذشته و در تشریح فرازهای دعای پنجم صحیفه سجادیه به بزرگی، قدر و منزلت وصف ناپذیر و هبه الهی اشاره شد. مشروح این فراز در سه شماره و با عناوین "چرا باید دعا کنیم؟"، " قدر و منزلتی وصف ناپذیر" و "هبه ای بی انتها؛ فراتر از هبه های دنیوی" در تارنمای روابط عمومی ایرنا منتشر شد.
آنچه در ذیل می آید ادامه فرازهایی از دعای پنجم صحیفه سجادیه است که به تقرب و اطاعات محض الهی توجه دارد، تقربی که انسان را از هر نیازی، بی نیاز می کند:
مراقب رابطه خود با خدا باشید
در بند ۹ دعای پنجم صحیفه سجادیه آمده است؛ "اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ قِنَا مِنْکَ، وَ احْفَظْنَا بِکَ، وَ اهْدِنَا إِلَیْکَ، وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْکَ إِنَّ مَنْ تَقِهِ یَسْلَمْ وَ مَنْ تَهْدِهِ یَعْلَمْ، وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَیْکَ یَغْنَمْ". خدایا! بر محمّد و آلش درود فرست و ما را از خشم خود نگاه دار و به عنایتت محافظت فرما و به سوی خود هدایت کن و از حضرتت دور مساز؛ همانا هر که را تو حفظ کنی سالم می‌ماند و هر که را تو هدایت فرمایی دانا می‌شود و هر که را تو به خود نزدیک کنی، به بهره‌مندی می‌رسد.
آن جایی که حضرت می فرمایند "وَ قِنَا مِنْکَ وَ احْفَظْنَا بِکَ" یعنی مراقبت سراسری همراه با حفاظت، حضرت سجاد(ع) در این فراز هر دو را از خداوند می خواهد. اینکه گفته می شود "اتقا الله" به این معنا نیست که از خدا بترسید، بلکه به این معنا است که مراقب رابطه خود با خدا باشید.
پرهیز از دوری از خدا با قضا و قدر
حضرت با بیان اینکه "و قنا منک"، می فرمایند؛ ما را از خودت مراقبت کن، در ترجمه آمده است از عذاب و خشمت مراقبت کن در حالی که به این معنا نیست بلکه به این معنا است که پروردگارا من را از آنچه سبب می شود از تقدیر و مشیت تو دور شوم، مراقبت کرده و مرا با قدر خودت حفظ کن.
پناه بردن از قضای الهی به قدر الهی
"وَ احْفَظْنَا بِکَ"؛ ما را با خودت حفظ کن یعنی اتصال به هیچ منبع حفاظت دیگری نداشته باشیم. در حدیثی آمده است که امیرالمومنین (ع) از دیواری که در حال فرو ریختن بود، فاصله گرفتند و به اطرافیان گفتند من از قضای الهی به قدر الهی پناه بردم.
تفاوت قضا و قدر
بحث قضا و قدر در ذهن نوجوانان و جوانان ما جا نیفتاده است. قضا به معنای تقدیر، مشیت و قوانین عالم است که برای همه اعم از مسلمان و کافر یکسان است مثل قانون جاذبه که در ایران و سایر کشورها یکسان است. خداوند قوانین، مشیت و تقدیر را بر یکسری قوانینی به نام قضا استوار کرده است اما قدر، اختیار انسان است و دو نکته دارد، اول اینکه اختیار انسان از همه موجودات حتی از جن هم بیشتر است و نکته دیگر اینکه این اختیار بالقوه است و باید آن را بالفعل کرد. در قضای الهی بین مسلمان و کافر تفاوتی نیست اما در قدر الهی تفاوت است اگر شما این قدر را بالفعل کنید با توجه به دعاهایی که انجام می دهید، می توانید عالم غیب را مسخر خود کرده و بر قضای الهی هم غلبه کنید.
زیاد دعا کنید
حضرت در جای دیگری از این فراز می فرمایند "وَ اهْدِنَا إِلَیْکَ وَ لَا تُبَاعِدْنَا عَنْکَ" من را به سمت خودت هدایت و از خودت دور نکن. همیشه منقطع از همه عوالم و اسباب باشم. اینکه همواره توصیه شده زیاد دعا کنید برای این است که انسان همیشه نیازمند است. تله های شیاطین چیزهایی است که انسان به واسطه آن ها به خودش فقرفروشی می کند، به جوانی، جمال، سابقه، ثروت و پست های دنیوی. در این جا حضرت می فرمایند خدایا کمک کن من فقط به تو بنازم و این نازیدن به آن چیزی که پیش تو امانت است من را از تو دور نکند.
هرآنکه تقوی بورزد، سالم است
"إِنَّ مَنْ تَقِهِ یَسْلَمْ" به این معنا است که هر فردی که تقوی بورزد سالم است چرا که تقوا باعث می شود انسان سلامت و سالم بماند.
خداوند می آموزد آنچه را که نمی دانید
"وَ مَنْ تَهْدِهِ یَعْلَمْ" کسی که هدایت پیدا کند، آمرزیده می شود. آیت الله بهجت یک نکته را به همه کسانی که نزد او در باب سلوک، مراقبت و هدایت می آمدند؛ توصیه می کرد، چیزی را که می دانید به آن عمل کنید و آن چیزی را که نمی دانید خداوند به شما یاد خواهد داد. این مطلب در واقع ترجمه همین فراز است. اگر می دانی نماز اول وقت و امانتداری خوب است به آن عمل کن، اگر می دانی سخن چینی اولین عامل فشار قبر و بی احترامی به پدر و مادر دومین آن است به آن ها عمل کنید.
یکی از مواردی که نوجوانان با آن مواجه هستند این است که می گویند فلسفه نماز را نمی دانیم نباید فهرستی از فلسفه های نماز را به آن ها بگوییم تا هدایت شوند اینکه به آن ها بگویید شما می دانید که خداوند خالق من و شما است برای شکر خدا باید نماز بخوانیم برای شروع کافی است.
غنیمت در تقرب الهی است
در ادامه این فراز آمده است "وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَیْکَ یَغْنَمْ" کسی که به سمت تو و تقرب تو آید، ثروتمند و بهره مند است و غنیمت می برد چرا که غنیمت در تقرب الهی است. همان طور که در دعای ۳۵ صحیفه آمده است "وَ اعْصِمْنِی مِنْ أَنْ أَظُنَّ بِذِی عَدَمٍ خَسَاسَةً ، أَوْ أَظُنَّ بِصَاحِبِ ثَرْوَةٍ فَضْلًا ، فَإِنَّ الشَّرِیفَ مَنْ شَرَّفَتْهُ طَاعَتُکَ ، وَ الْعَزِیزَ مَنْ أَعَزَّتْهُ عِبَادَتُکَ" و مرا از اینکه به تهیدست فقیری گمان پستی برم و به ثروتمندی گمان برتری ورزم، حفظ فرما؛ چه آن‌که شریف، کسی است که طاعت تو او را شرافت داده و عزیز کسی است که عبادت تو او را به عزّت نشانده.
وقتی حضرت ثروتمندان را می دیدید می گفت خدایا مرا بازدار از اینکه به کسانی که ثروت و جایگاه ندارند، احترام نگذارم و به کسانی که صاحب قدرت و ثروت هستند؛ احترام بگذارم، این فراز در واقع تکرار همین فراز دعای پنجم "وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ اِلَیْکَ یَغْنَمْ" است. در دعای ۳۵ می گوید شریف کسی است که طاعات تو، به او شرافت می دهد و عزیز کسی است که عبادت تو عزیزش می کند.
«سید علی خانی مدنی» (از دانشمندان و ادیبان و شعرای شیرازی تبار قرن ۱۱ و ۱۲ هجری) در تفسیر صحیفه سجادیه می گوید اینجا به واسطه این دعا، حضرت سجاد(ع) شرافت و عزت را منحصر کرده در اطاعت الهی.
سلسله جلسات مذهبی- فرهنگی ایرنا از آذرماه سال گذشته در روزهای دوشنبه با حضور «محمد رستم پور» پژوهشگر معارف اسلامی و روزهای سه شنبه با حضور «حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قبادی» جامعه شناس و کارشناس حوزه دینی بعد از نماز جماعت در نمازخانه سازمان برگزار می شود.