سید ضیا هاشمی روز پنجشنبه در نشست مدیران رسانه‌های جهان که توسط خبرگزاری تاس در حاشیه همایش اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ در جریان است، افزود: نمونه بارز تأثیر عوامل سیاسی و اقتصادی در برجسته سازی های مصنوعی و برخوردهای دوگانه و تبعیض آمیز را می‌توان در پوشش رویدادهای تروریستی (به عنوان یک بحران مهم جهانی در عصر حاضر) در نقاط مختلف جهان به عینه مشاهده کرد.

به گفته وی، نمونه دیگر در این زمینه نحوه پوشش منازعه خاورمیانه توسط جریان اصلی رسانه‌ای در غرب است که به طور واضح و افراطی به نفع اسرائیل به عنوان رژیمی اشغالگر و به ضرر مردم فلسطین به عنوان ملتی تحت اشغال، جانبدارانه و نامتوازن است.

وی اظهار داشت: متأسفانه در نحوه پوشش فعالیت‌های هسته‌ای نظامی و مخفیانه رژیم اسرائیل و فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران که به طور کامل تحت نظارت بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت می‌گیرد نیز شاهد این رویکرد هستیم.

مدیر عامل خبرگزاری ایرنا خاطرنشان کرد: بنابراین می‌بینیم که رسانه‌ها در شرایط فعلی نه می‌توانند و نه مطلوب است که ناظر بی طرف باشند.

وی افزود: در عصر حاضر شهروندان بخش مهمی از اطلاعات مورد نیاز خود را از طریق رسانه‌ها دریافت می‌کنند و مراجعه به رسانه‌ها بویژه رسانه‌های رسمی و سنتی در مواقع بحران و درگیری بیشتر از زمان‌های دیگر است.

وی اظهار داشت: فعالیت رسانه‌ها در عرصه اطلاع رسانی و تبلیغات، آنها را به بازیگری مهم در زمینه هدایت و شکل دهی به افکار عمومی تبدیل کرده است.

هاشمی گفت: رسانه‌ها با توجه به قابلیتی که در جذب مخاطبان وسیع و مشارکت در فرآیند شکل دهی به افکار عمومی دارند نقش قابل ملاحظه‌ای در بحران‌ها و کشمکش‌های اجتماعی سیاسی و بین المللی ایفا می‌کنند.

مدیرعامل ایرنا تصریح کرد: البته درک عمومی جامعه و واکنش‌های تشدید کننده و باثبات بخش توده‌ها در قبال بحران منحصراً در اختیار رسانه‌ها نیست اما رسانه‌ها در این زمینه به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل و بازیگران ایفای نقش می‌کنند.

هاشمی تصریح کرد: نگاه نظام مند به رویدادها ازجمله رویدادهای بحرانی نشان می‌دهد که در لایه‌ها و سطوح مختلف، هر بحرانی بویژه بحران‌های منطقه‌ای و بین المللی، بازیگران مختلفی نقش آفرینی می‌کنند و گروه‌های سازمان یافته، نهادهای مردمی، دولت‌ها، شرکت‌های چندملیتی دارای منافع اقتصادی، سازمان‌های بین المللی و رسانه‌ها ازجمله این بازیگران هستند.

وی ادامه داد: با این نگاه، امروز رسانه‌ها دیگر یک ناظر بی طرف در مسائل جهانی و ازجمله بحران‌ها و منازعات محسوب نمی‌شوند، بلکه نقش فعال آنها (اعم از منفی و مثبت) در هر بحرانی قابل مشاهده، ردیابی و تحلیل است.

مدیرعامل ایرنا اظهار داشت: البته این نقش می‌تواند هم در راستای کنترل و حل بحران و هم در راستای تشدید و گسترش بحران باشد.

هاشمی خاطرنشان کرد: امروزه در عصر ارتباطات و اطلاعات هرگاه بحرانی رخ می‌دهد آنچه ذهن را مشغول می‌کند این است که آیا رسانه‌ها با محرک بحران همراه خواهند شد یا در مهار و برون رفت از آن گام برخواهند داشت.

وی افزود: از سوی دیگر مطالعات و پژوهش‌های متعدد در دهه‌های اخیر ثابت کرده است که تعریف سنتی از خبر به عنوان «گزارشی عینی و بی طرفانه از یک رویداد» کاملاً منسوخ شده است و امروز حتی خبرهای عادی به عنوان یک محصول و برساخته سیاسی و اجتماعی تلقی می‌شوند که بعضاً جایگاه و اهمیت آنها نسبت چندانی با ارزش‌های کلاسیک و متعارف خبر که سال‌ها در دانشکده‌های ارتباطات و روزنامه نگاری تدریس شده است ندارد و عمدتاً نوع نظامیات سیاسی و اجتماعی و منافع اقتصادی حاکم بر نظام‌های رسانه‌ای جوامع مختلف، جایگاه و اهمیت خبر را در جریان اصلی رسانه‌ای جهان تعیین می‌کند.

هاشمی افزود: بنابراین وقتی پوشش رویدادهای عادی و معمولی تحت تأثیر چنین عواملی است طبیعتاً پوشش سخت خبرهای سیاسی در شرایط بحران و درگیری، بسیار بیشتر از خبرهای عادی از عوامل سیاسی و اقتصادی و منافع بازیگران قدرتمند، متأثر می‌شود.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی وظیفه رسانه‌های کشورهای جنوب و درحال توسعه این است که با تقویت و فعال کردن ائتلاف‌های منطقه‌ای و بین المللی تلاش کنند اولاً با انتشار اخبار عینی‌تر و با چشم اندازهای متفاوت از روایت‌های غالب بین المللی، این جریان یک سویه خبری را تا حد امکان خنثی و متوازن کنند و از طرف دیگر با برجسته کردن جنبه‌های انسانی و هنجاری رویدادهای بین المللی از وقوع بحران‌ها و منازعات بین المللی پیشگیری کنند.

وی تصریح کرد: مطمئنم حضور فعال و سازنده رسانه‌ها در چنین صحنه‌هایی، علاوه بر اینکه می‌تواند به حل این بحران‌ها کمک کند، از تکرار موارد مشابه در آینده و در کشورهای دیگر نیز پیشگیری خواهد کرد.

وی افزود: خوشبختانه با توسعه رسانه‌های جدید و شبکه‌های اجتماعی، توده‌های مردم در کشورهای مختلف به اندازه‌ای از نظر امکانات ارتباطی و رسانه‌ای توانمند شده‌اند که دیگر همچون چند سال پیش امکان ایجاد انحصار رسانه‌ای مطلق توسط کارتل‌های رسانه‌ای وابسته به بازیگران قدرتمند و دارای منافع سیاسی و اقتصادی وجود ندارد و صداهای متفاوت و جایگزین هم در «در حوزه عمومی جهانی شده» و فضای رسانه‌ای دیجیتال شنیده می‌شود.

هاشمی تصریح کرد: امیدوارم که رسانه‌ها بتوانند در منازعات و بحران‌های مختلف، نقش‌های متنوع خود را به خوبی ایفا کنند و گام‌های سازنده و مسئولانه در جهت پیشگیری از بحران‌های بالقوه و حل و فصل بحران‌های جاری بردارند.

نشست امسال خبرگزاری تاس با حضور مدیران رسانه‌های جهان در حاشیه همایش اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ با عنوان «نقش رسانه‌ها در تحولات جهانی، بازیگر یا ناظر» برگزار شد.

میخائیل گوسمان معاون خبرگزاری تاس و کلایو مارشال مدیر عامل گروه مطبوعاتی «پرس اسوسیشن گروپ مجری این نشست بودند.

مدیران چندین خبرگزاری ازجمله ایرنا، تاس، آسوشیتدپرس، تانیوگ صربستان، افه اسپانیا، کیودو ژاپن، در این نشست شرکت داشتند.

گفتنی است مدیرعامل ایرنا به همراه داریوش جهان بین مدیر کل پژوهش و بررسی های خبری ایرنا در نشست رسانه های جهان در همایش اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ شرکت کرده است.

اروپام *۳۹۱*۱۳۴۶