حرف هایت را با همه ناخوشی و بیماری ات، با حوصله گوش می دهد تا حرف ها و ناگفته هایت تمام شود در انتها با گفتن یک کلمه، "نگران نباش" خیالت را راحت می کند، آرام می شوی و نسخه ات را می گیری و می روی؛ این جمله را بارها و بارها همکارانی که نزد دکتر ویزیت شده، گفته اند. 

صحبت از «ندا نایبی» پزشک معتمد سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) است که صبورانه و مادرانه در لباس سفید پزشکی، شنوا و پذیرای همکاران است. او که در سال ۱۳۷۹ از دانشگاه تهران در رشته پزشکی عمومی فارغ التحصیل شده بعد از مدتی به فعالیت های پژوهشی علاقه مند شد به همین دلیل در مرکز پژوهشی غدد دانشگاه تهران به پژوهش در مورد گیاهان دارویی پرداخت. بعد از مدت ها با طب مکمل یا سنتی آشنا شد که این آشنایی نیز مصادف شد با تاسیس رشته طب سنتی در دانشگاه تهران و از آن جا بود که مسیر کاری اش تغییر کرد و وارد دنیای طب سنتی شد و توانست پی اچ دی یا همان دکترای تخصصی این رشته را کسب کند و بعد از فارغ التحصیلی در سال ۱۳۹۷ مشغول به طبابت شود.

گفت و گوی کوتاه ما با پزشک معتمد سازمان  که روزهای یکشنبه از ساعت ۹ تا ۱۳ پذیرای همکاران است را بخوانید:

- خانم دکتر اولین سئوال ما در مورد تخصص شما، طب ایرانی و سنتی است، چرا پزشکان مخالف طب سنتی هستند درحالی که اکنون علم پزشکی دنیا به این رشته روی آورده و کمتر داروهای شیمیایی را برای بیماران خود تجویز می کنند؟

طب مکمل و سنتی با رویکرد علمی بویژه در پیشگیری بیماری ها کمک کننده است، برخی بیماران به طب سنتی کوچه و بازار که پشتوانه علمی ندارد، مراجعه می کنند که این امر سبب می شود پزشکان این طب را قبول نداشته باشند، از طرفی طب مکمل در دانشگاه ها طبق استانداردهای بین المللی تدریس نمی شود بنابراین برخی اساتید در این زمینه موضع گیری می کنند چون نمی دانند که چقدر مقالات علمی نتیجه محور در این زمینه وجود دارد. افراد شیاد با علم کم اما با اعتماد به نفس بالا از دیگر مشکلات در این زمینه است و از سوی دیگر ورود به اصطلاح "طب اسلامی" که هیچ گزاره علمی طب رایج را هم قبول ندارند وارد جامعه شده و ادعا دارند که مطالب خود را از احادیث و روایات یا وحی گرفته اند بلکه احادیثی بوده که اهل بیت و معصومان برای شخص خاصی تجویز کرده اند ولی ما نمی توانیم آن را برای همه گسترش دهیم.

متخصصان طب سنتی حتما باید پزشک باشند

- با توجه به صحبت های شما می توانیم بگویم طب سنتی مفید و درمانگر است با این حال همکاران به چه پزشکانی در این حوزه می توانند اعتماد کنند؟

توصیه این است که به کسانی مراجعه کنند که حتما پزشک باشند زیرا پزشکان اطلاعات درست تری از بیماری های رایج و داروهای شیمیایی و تداخلات آنها با داروهای گیاهی دارند و به هر فردی که در فضای مجازی در این زمینه تبلیغ می کند، اعتماد نکنند، بهتر است اسامی پزشکان را در سازمان نظام پزشکی جستجو کنند و ببیند که این افراد اصلا پزشک هستند یا خیر. از طرفی تخصص پزشکان این رشته متخصص طب ایرانی و سنتی ذکر می شود. البته ممکن است پزشکان عمومی باشند که در این زمینه فعالیت کرده و بسیار هم با تجربه هستند. این در حالی است که برخی افراد با مدرک تحصیلی دیپلم یا حتی فاقد این مدرک اقدام به فعالیت در این رشته تخصصی می کنند که این مساله بیشتر جای نگرانی دارد نسبت به افرادی که لیسانس تغذیه یا رشته های مرتبط دارند و در این زمینه توصیه هایی ارائه می دهند زیرا داروهای گیاهی نیز دارو به شمار می روند و عوارض خاص خود را دارند، باید افراد در این زمینه تخصص داشته باشند تا بدانند چه دارویی را برای چه فردی تجویز کنند.

- آیا می توانیم برای درمان بیماری ها به ویژه بیماری های سخت به طب سنتی ایرانی روی بیاوریم؟

طب سنتی ایرانی در درمان موثر است اما در حوزه پیشگیری موثرتر. طب غرب امروزه به اهمیت تاثیر سبک زندگی بر سلامتی توجه ویژه ای دارد و معتقد است باید به سبک زندگی توجه شود نه به داروهایی شیمیایی به همین دلیل مصرف داروهای شیمیایی در اروپا کمتر از کشور ما است. طب سنتی حدود ۱۰ سال است که در دانشگاه های کشور تدریس می شود که  البته این تعداد جوابگوی جمعیت ۸۰ میلیونی نیست.

عمده بیماری همکاران

- خانم دکتر عموم مشکلاتی که همکاران با آن مواجه هستند، چیست و چه توصیه هایی برای آن ها دارید؟

آنچه بیشتر در این سه و چهار ماه مشاهده کردم استرس کاری زیاد همکاران بود. از نظر بیماری، بیشتر فشار خون بالا، دیابت و کبد چرب مشاهده شد که  متاسفانه در برخی از همکاران این بیماری ها پنهان بود، یعنی اطلاع نداشتند یا اطلاع داشتند ولی داروی مناسب مصرف نمی کردند. مهمترین توصیه ای که می توانم ارائه دهم، توجه کردن همکاران به جسم و روح خودشان است که دو جزء جدایی ناپذیر از هم هستند. راه های زیادی برای افزایش این توجه و آگاهی وجود دارد گاهی وجود ما برای یادآوری همین نکته کلیدی است نه اینکه فقط دارو و آزمایش در قالب نسخه الکترونیک بنویسیم. مساله دیگر که البته در جامعه هم وجود دارد و بخشی نیز خود همکاران پزشک سبب آن هستند مصرف زیاد داروهای غیر ضروری است. به طور مثال در سرماخوردگی ها احساس نیاز به مصرف آنتی بیوتیک ها و آمپول های کورتون برای زودتر خوب شدن و رفع علائم پیدا می کنند درحالی که در عفونت های ویروسی سیستم دفاعی بدن باید وارد کار شود و سیر بیماری را تمام کند و مصرف داروهای نامناسب نه تنها این سیر بهبود را به تعویق می اندازد بلکه عوارض را هم بوجود می آورند. این درسی است که از کرونا هم نگرفتیم و همچنان جامعه ما را آسیب پذیر تر می کند.

- چه راهکاری برای پیشگیری این دسته از بیماری ها بویژه برای همکاران جوان توصیه می کنید؟

مانند تمام بیماری های مزمن امروزه مهمترین عامل خطر، سبک زندگی ناسالم است. شاید در فرصت کم ویزیت همکاران، نتوانیم به طور کامل توضیح بدهیم همچنان که تغییر سبک زندگی موضوع بسیار پیچیده ای است. البته می توان راهکارهای عملی کوچکی پیشنهاد داد. به طور مثال تنظیم خواب شبانه و تکنیک های شروع خواب سالم، تنفس های آرام بخش شکمی در طول روز، ورزش، تغذیه سالم، حفظ سلامتی محور مغز-روده با سلامت نگه داشتن فلور روده ای که امروزه تحقیقات جدید هم بر آن تاکید دارد، همه راهکارهایی از این دست هستند. شاید بتوانیم به کمک روابط عمومی سازمان با پیام های بهداشتی ماهانه قدم هایی را برای آگاهی بخشی برداریم. البته این یک روش است و روش های دیگری نیز می توان پیشنهاد داد.

- عمده بیماری هایی که همکاران درگیر شده اند ریشه در چه چیزی دارد، تغذیه، استرس و آلودگی هوا بی تاثیر نیست اما آیا تغییر سبک زندگی می تواند شرایط را بهتر کند؟

همه این موارد که ذکر کردید اجزای همان سبک زندگی هستند و قطعا تغییر مناسب شیوه زندگی کردن ما تاثیر مهمی هم بر جسم و هم بر ّکهفکر ما دارد.

عوارض پشت میز نشستن های طولانی

-یکی از مشکلاتی که بسیاری از کارمندان و خبرنگاران با آن مواجه هستند استفاده مستمر از کامپیوتر و پشت میز نشستن های طولانی است، به مرور زمان چه عوارضی سراغ افراد آمده و چه راهکاری توصیه می کند؟

بسته به مدت زمان پشت میز نشستن و پیش زمینه خود فرد لیست بلند بالایی از عوارض مطرح می شود. یکی از عوارض شایع اختلالات عضلانی- اسکلتی است. چون موجب تحلیل عضلات پا و ستون فقرات و در نتیجه کمر درد، گردن درد و اختلالات دیسک می شود. بی تحرکی خود موجب عوارضی مانند چاقی، سرطان، دیابت و دیگر اختلالات عروق سیاهرگی مانند واریس است. از طرفی دیگر شواهدی داریم که نگاه کردن به کامپیوتر و کار طولانی مدت با وسایل الکترونیک با اختلالات خواب، افسردگی و اضطراب همراهی دارند. اگرچه مکانیسم های دقیق آن مشخص نیست ولی به نظر می آید که خود اختلالات گردش خون و غدد درون ریز در اثر امواج الکترومغناطیس جدا از آسیب های روانشناختی از عوارض کار با وسایل الکترونیک باشند.

- تغذیه نیز از عوامل موثر در سلامتی و حتی بروز بیماری است، با وجود شاغل بودن چه توصیه تغذیه ای برای همکاران دارید اینکه در کنار صبحانه و ناهار، چه مواد غذایی یا نوشیدنی های مفید دیگری با توجه به آلودگی مستمر هوا مصرف کنند؟

همیشه از ما می پرسند چه بخوریم در حالی که مهمترین اصل که با آموزه های دینی و روش زندگی نیاکان ما مطابقت دارد نخوردن یا کم خوردن است. چراکه کم خوری مهمترین روش سم زدایی است. البته بسته به هر فرد توصیه های خاص می کنیم مانند خوردن سبزیجات و میوه های تازه دارای ویتامین C  و فلاوونوئیدها  یا مصرف چهار تا پنج عدد زیتون سبز کم نمک همراه غذا یا به جای چای خارجی، دم نوشهای گیاهانی استفاده شود که دارای خواص آنتی اکسیدانی هستند مانند چای سبز، بابونه، بادرنجبویه، گل سرخ، به، سیب. همچنین از ویتامین دی غافل نشوند ولی نمی توان یک دستور خاص به همه تجویز کرد.

- از تجربه کاری خود در ایرنا بگویید؟

تجربه بسیار خوبی بود چون همکاران از یک جامعه فرهیخته و اکثر اهل فرهنگ، هنر و قلم هستند. برای من باعث افتخار است که بتوانم اندکی از مشکلات پزشکی ایشان را برطرف و راهنمایی کنم.

- با چه چالش، مشکلات و محدودیت هایی برای درمان همکاران مواجه هستید؟

فرصت کم ویزیت هر همکار و نداشتن پرونده پزشکی همراه با مشکلات نسخه نویسی الکترونیک مهمترین چالش هایی است که موجب شده اکثر اوقات مجبور شوم بخشی از نسخه ها را خارج از سازمان در منزل ثبت کنم. از دیگر مشکلات موجود، اتاق نامناسب و کمبود تجهیزات برای ویزیت همکاران است.

-به نظر شما با توجه به حجم بیمارانی که در روزهای یکشنبه ویزیت می کنید، نیاز است تا تعداد روزهای حضور شما در سازمان افزایش یابد؟

جواب این سوال را با نظرسنجی از همکاران دقیق تر می شود، پاسخ داد. هر یکشنبه حدود ۳۰ نسخه الکترونیک ثبت می شود، علاوه  بر ویزیت همکاران و دیدن جواب آزمایشات، تایید استعلاجی ها نیز در یک روز انجام می شود. تا آنجا که اطلاع دارم گاهی نوبت ویزیت به همه متقاضیان نمی رسد و شرمنده همکاران می شویم.