به گزارش روابط عمومی ایرنا، «محمد رستم‌پور» پژوهشگر معارف اسلامی و دکترای علوم سیاسی روزهای دوشنبه در سلسله گفتارهای مذهبی - فرهنگی فرازهایی از صحیفه سجادیه را بیان می کند.

در جلسات گذشته نیز در تشریح فرازهای دعای پنجم صحیفه سجادیه به بزرگی، قدر و منزلت وصف ناپذیر، هبه و تقرب الهی، نحسی روزگار و دور ماندن از خاذل های دنیوی و داعی به سمت خدا بودن، اشاره شد. مشروح این فرازها در هفت شماره و با عناوین "چرا باید دعا کنیم؟"، "قدر و منزلتی وصف ناپذیر"، "هبه ای بی انتها؛ فراتر از هبه های دنیوی"، "اطاعت و تقرب، منتهی ثروت و عزت الهی"، "چگونگی در امان ماندن از نحسی روزگار"، "دور ماندن از خاذل های دنیوی در سایه فضل الهی" و "داعی به سمت خدا باشید" در تارنمای روابط عمومی ایرنا منتشر شد.

همچنین تشریح دعای هشتم صحیفه سجادیه در سه شماره با عناوین "ترس از فتنه فرزند و سوء ولایت"، "پرهیز از خیانت و گمان بد به دیگران" و "پرهیز از عُجب، اسراف و ضرورت دعا برای همگان" در تارنمای روابط عمومی قرار گرفت.

تشریح دعای ۲۹ صحیفه سجادیه نیز که به یقین قلبی داشتن به روزی دهنده اصلی و دوری از طلب روزی از روزی‌خواران اشاره دارد با عنوان "دوری از طلب روزی از روزی‌خواران" در خروجی روابط عمومی ایرنا منتشر شد.

دعای ۱۳ صحیفه سجادیه به دعا کردن برای حوائج و همچنین آداب درست دعا کردن می پردازد، آنچه در ذیل می آید مشروحی از این دعا است: 

دعاهایی برای طلب حاجت 

دعای ۱۳ صحیفه سجادیه برای طلب حوائج و دعای ۵۲ برای اصرار در حاجت است. دعای ۱۳ با اوصاف پروردگار شروع می شود در حالی که  برخی دعاهای صحیفه سجادیه مستقیم سرحاجت می‌رود . " اللَّهُمَّ یَا مُنْتَهَی مَطْلَبِ الْحَاجَاتِ" ای کسی که انتهای نیازمندی ها هستی، "وَ یَا مَنْ عِنْدَهُ نَیْلُ الطَّلِبَاتِ" ای کسی که نزد اوست روند، ساز و کار و چارچوبی که برای رسیدن به حاجت ها تصور می شود، "وَ یَا مَنْ لَا یَبِیعُ نِعَمَهُ بِالْأَثْمَانِ" کسی که قیمت هایی که به ما داده رایگان است، قیمت سلامتی را از تو نخردیم، "وَ یَا مَنْ لَا یُکَدِّرُ عَطَایَاهُ بِالِامْتِنَانِ" کسی که لطفی به شما می کند، بعدها  منت می گذارد و  انتظار دارد آن لطف را جبران کنید در حالی که پروردگار بی منت، لطف می کند، ای کسی عطاهایت را با منت گذاشتن متکدر و آلوده نمی کنی. 

پرهیز از فقرنمایی

"وَ یَا مَنْ یُسْتَغْنَی بِهِ وَ لَا یُسْتَغْنَی عَنْهُ" ای کسی که به واسطه غنا استغنا صورت می گیرد، غنا یعنی توانگری و دارا بودن. استغنا نیز به معنای نداری و طلب دارایی است در حدیثی آمده است فقرنمایی باعث فقر می شود اینکه خودت را فقیر جلوه دهی اتفاقا فقر می آورد، لازم نیست چیزهایی که داری را فریاد کنی اما در عین حال هم فقرنمایی نکن، در این جا غنا و استغنا با هم فرق دارند، "استغنا" یعنی نداشته باشی همان طور که در دعای ۴۷ صحیفه سجادیه آمده است " وَ أَغْنِنِی عَمَّنْ هُوَ غَنِی عَنِّی"(و از آن که از من بی‌نیاز است بی‌نیازم کن) خدایا من را از کسی که به من نیازی نداره بی نیاز کن. اگر من به کسی نیازی دارم او را هم از من بی نیاز کن تا به من متکبرانه نگاه نکرده و نگاه بالا به پایین نداشته باشد.

در دعای پنجم صحیفه سجادیه امام سجاد(ع) می فرمایند: "اللَّهُمَّ أَغْنِنَا عَنْ هِبَةِ الْوَهَّابِینَ بِهِبَتِک"(الها ما را به بخشش خود از بخشش دیگران بی‌نیاز ساز )  کسانی هستند که اهل بخشودگی هستند من بخشودگی آن ها را نمی خواهم من را مستغنی کن از وهاب ها و آن هایی که بخشنده هستند. 

مستغنی شدن از همه عالم کار پروردگار است

"وَ یَا مَنْ یُسْتَغْنَی بِهِ وَ لَا یُسْتَغْنَی عَنْهُ" (ای آن‌که به سبب او بی‌نیاز می‌شوند و از او بی‌نیاز نمی‌شوند.) ای کسی که استغنا کار تو است. همه نیاز دارند اما برخی هستند که مشکلاتشان را همه می دانند، آنها مناعت طبع ندارد و به رزاق بودن خدا اطمنیان ندارند. در این دعا امام سجاد(ع) در ادامه ثنای الهی به این نکته اشاره دارد که ای کسی که از تو نمی شود مستغنی شد اما از مستغنی شدن از همه عالم، کار تو است.

"وَ یَا مَنْ یُرْغَبُ إِلَیْهِ وَ لَا یُرْغَبُ عَنْهُ"( ای آن‌که به او رغبت می‌کنند و از او روی برنتابند.)  ای کسی که نمی شود از تو گذشت و بی اعتنایی کرد و نادیده گرفت چرا که همواره به سمت تو اقبال صورت می گیرد.

از خزانه خدا چیزی کم نمی شود

در ادامه دعای ۱۳ صحیفه سجادیه حضرت می فرمایند: " وَ یَا مَنْ لَا تُفْنِی خَزَائِنَهُ الْمَسَائِلُ( و ای آن‌که درخواست‌ها، گنج‌هایش را از بین نمی‌برد.) ای کسی که مسالت ها و نیازمندی ها به سمت درگاه تو، از خزائن تو چیزی کم نمی کند. نباید تصور کنیم که حاجت ما نزد خدا بزرگ است همان طور که  وقتی می گوییم "الله اکبر" باید بدانیم از خزانه و دارایی خداوند چیزی کم نمی شود چرا که او بزرگ و بخشنده است.

آداب دعا کردن چیست؟

دعا کردن آدابی دارد در حالی که این آداب را نمی شناسیم و وقتی حوائج ما برآورده نمی شود از خود می پرسیم چرا؟  امام صادق(ع) در حدیثی می فرمایند: بپرهیزید از این که یکی از شما بدون مدح و ثنای پروردگارش از او چیزی از حاجت های دنیا و آخرت بخواهد، مگر اینکه با ستایش خداوند شروع کند. باید دعا را با ثنای الهی شروع کرد، فردی از امام صادق(ع) بپرسید چطور خدا را توصیف کنم، حضرت در پاسخ ۶ عبارت را بیان کردند یعنی دعایی که با ۶ عبارت شروع شود اما کوچک ترین ثنای الهی "یارب العالمین" و "یا اله العاصین" است که همین برای ثنای الهی به منظور دعا کردن اکتفا می کند.

قبل از دعا، خدا را در یک کمله توصیف کنید، اینکه بگویید ای خدایی که به کسی نیاز نداری، توصیف الهی است بنابراین ضرورت دارد تا قبل از دعا، ثنای الهی گفته و دعا را با صلوات شروع کنید و با صلوات تمام کنید. در حدیث دیگری از امام صادق(ع) آمده است که خداوند ابا دارد از اینکه ابتدا و انتها یک چیزی را بپذیرد و  بین آن ها را نپذیرد و از آن جایی که صلوات دعای مقبول است، خداوند صلواتی که ابتدا و انتهای آن را می فرستی را استجابت می کند.

صحیفه سجادیه، داروخانه‌ای معنوی

صحیفه سجادیه کتاب دعا است اما بیش از آن کتاب مناجات و حرف زدن با خدا است اگر به فهرست این کتاب نگاه کنید، می بینید که هر یک از مضامین برگرفته برای دعایی است، اگر کسی دلش شکسته، از کسی ناراحت شده و سایر مسائل در این کتاب دیده شده چرا که یک داروخانه معنوی است. به عنوان مثال دعای ۲۱ صحیفه سجادیه را امام سجاد(ع) زمانی می خواندند که از فردی ناراحت بودند یا دعای ۱۴، دعای انتقام از کسی است که سبب آزار شده است.

صحیفه سجادیه از خدا؛ برای خدا و به سمت خداست. براین اساس چنانچه دعایی مستجاب نشد باید بدانیم یا آداب و شرایط آن را رعایت نکردیم یا به دلیل حکمت و مصلحت برآورده نشده است بنابراین نباید ایمانمان را به تاثیر آن دعا از دست دهیم، به گفته شهید مطهری، دعا هم طلب است هم مطلوب، همان طور که امام صادق(ع) در جایی می فرمایند: به درگاه خدا نیازی داشتم، مشغول دعا شدم حاجحتم یادم رفت.

خدا پاسخ همه نیازهای ما است، خداوند همان طور که قادر و قهار است لطیف و مهربان نیز است و در عین حال حکیم است. حکمت خیلی از دعاهایی که مستجاب نمی شود را نمی دانیم، چه بسیار پیش آمده که حاجتی داشته و اصرار داشته ایم اما برآورده نشده و چند سال بعد فهمیدیم که چه خطری از بیخ گوش ما گذشته است. اگر با فلانی ازدواج می کردم یا کار را می رفتم یا آن وام را می گرفتم، چه اتفاقاتی می افتاد. در آن لحظه ای که دعا مستجاب نمی شود، تاثیر دعا و خدا را منکر می شویم.

سلسله جلسات مذهبی- فرهنگی ایرنا از آذرماه سال گذشته در روزهای دوشنبه با حضور «محمد رستم پور» پژوهشگر معارف اسلامی و روزهای سه شنبه با حضور «حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قبادی» جامعه شناس و کارشناس حوزه دینی بعد از نماز جماعت در نمازخانه سازمان برگزار می شود.